مجلس با طرح شفافیت آرای نظام تقنینی موافقت کرد

موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مدتی است که به یکی از سرخط‌های موضوعات رسانه‌ای و سیاسی کشور تبدیل شده است. پیشینه این بحث به سال96 برمی‌گردد که محمدجواد فتحی، عضو فراکسیون امید مجلس، طرحی را به‌منظور شفافیت آرای اعضای خانه ملت در آذرماه آن سال مطرح کرد؛ اما در آن زمان هیئت‌رئیسه مجلس با بیان این موضوع که طرح‌های متعددی در دستورکار مجلس است، اعلام وصول این طرح را به تعویق انداخت. چندی بعد و در 17مرداد97 فردی از جناح سیاسی مقابل، یعنی حسینعلی حاجی‌دلیگانی، بار دیگر طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس را با ۲۹امضا تهیه کرد. سرانجام طرح فتحی در کنار تلاش حاجی‌دلیگانی برای جلب حمایت نمایندگان، در تاریخ ۱۴شهریور ۱۳۹۷ اعلام وصول شد. در جلسه علنی ۱۴شهریورماه ۹۷ مجلس یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان با ۵۹رأی موافق، ۱۰۸رأی مخالف و 5رأی ممتنع از مجموع ۱۹۴نماینده حاضر رد شد تا این طرح به‌صورت عادی در دستورکار مجلس قرار بگیرد. طرح شفافیت سرانجام در تاریخ ۷آذرماه ۹۷ در کمیسیون آیین‌نامه داخلی تصویب شد؛ اما این مصوبه با طرح اصلی تفاوت بسیاری داشت. در این مصوبه آمده بود: در تمام مواردی که به موجب این قانون رأی‌گیری به عمل می‌آید، اسامی نمایندگانی که در هر مرحله در رأی‌گیری شرکت نمی‌کنند، در مشروح مذاکرات و پایگاه اطلاع‌رسانی الکترونیکی مجلس، برای اطلاع عموم ثبت می‌شود. این آن چیزی نبود که افکار عمومی و برخی نمایندگان توقع داشتند. موج بعدی این موضوع، امسال شکل گرفت؛ زمانی که طرح شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی سوم شهریور دومین‌بار در یک سال گذشته در جلسه علنی مجلس مطرح شد. هدف از این طرح این بود که آرای نمایندگان در مجلس همراه با آمار حضور و غیاب در جلسه‌ها، میزان مرخصی‌ها، مأموریت‌ها، سفرها و دیگر فعالیت‌های آنان به صورت شفاف به اطلاع جامعه برسد که دو‌‌فوریت آن در مجلس رأی نیاورد. کارشناسان مختلفی در این مدت اظهار نظر کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد شفافیت آرا در تعدادی از کشورها انجام می‌شود. مجلس عوام بریتانیا علاوه بر آرای نمایندگان آن، جزئیات گفت‌وگوها و جنجال‌های نمایندگانی را که بر کرسی‌های سبزرنگ تکیه داده‌اند، پخش می‌کند. در مجلس فدرال بلژیک نیز تمامی آرای نمایندگان در یک گزارش ثبت و منتشر می‌شود. مردم کانادا می‌توانند از طریق وب‌سایت مجلس عوام این کشور سابقه آرای نمایندگان را مشاهده کنند. در هند نیز یک شبکه تلویزیونی وظیفه رصد زنده نشست‌های مجلس و جزئیات تصویب لوایح ازجمله آرای نمایندگان را بر عهده دارد. شفافیت در همه ارکان تقنینی کشور طرح تازه‌ای بود که یک‌ماه پس از رد طرح پیشین و این‌بار از سوی نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس ارائه شد تا هم گستره شفافیت را به همه ارکان کشور گسترش دهد و هم میزان التزام همکاران اصول‌گرای خود را به این اصل پس از آن همه هیاهو بسنجد. در طرح جدید آمده است: تمامی شوراها، مجامع و نهادهای مؤثر در فرایند قانون‌گذاری و همچنین نهادهای تصمیم‌گیرنده‌ای که دارای صلاحیت سیاست‌گذاری یا وضع قانون و مقررات هستند، ازجمله مجلس شورای اسلامی، هیئت‌وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شوراهای‌ عالی انقلاب فرهنگی و فضای مجازی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و خبرگان رهبری و شورای نگهبان موظف به علنی‌سازی رأی اعضا و انتشار آن و مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند. اسامی امضاکنندگان طرح، از استقبال نسبی همه طیف‌های مجلس به شفافیت آرای مجامع تقنینی کشور حکایت داشت. در نهایت، اعضای خانه ملت با یک فوریت این طرح موافقت کردند. محمدعلی وکیلی، عضو فراکسیون امید مجلس، در جلسه روز گذشته بهارستان در این‌باره اظهارکرد: این طرح به امضای رؤسای 3فراکسیون اصلی مجلس شورای اسلامی، آقایان عارف، حاجی‌بابایی و جلالی رسیده است و اکثریت حاضران در جلسه از همه جریان‌های مجلس آن را امضا کرده‌اند. نمایندگان در این جلسه با ۱۶۸رأی موافق، ۳۳رأی مخالف و ۴رأی ممتنع از مجموع ۲۲۴نماینده حاضر با فوریت طرح شفافیت آرای تقنینی موافقت کردند.