آن یکی شیر است که آدم می‌خورد و آن دگر شیر است که آدم می‌خورد

چندی پیش بود که برای خرید لبنیات به یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مراجعه کرده بودم. فروشگاهی که همواره تنوع محصولات لبنی و تخفیف برند‌های مختلفش سبب می‌شود تا مصرف کننده قدرت انتخاب بیشتری داشته باشد، اما در اولین نگاه نه تنها دیگر خبری از تنوع برند‌ها نبود، بلکه همان اندک برند‌های موجود نیز از تنوع محصولاتشان کاسته بودند.  همه ماجرا این نبود. تعداد زیادی از لبنیات موجود شامل پنیر و ماست و سایر محصولات تاریخ مصرفشان در حال پایان و مشخص بود که مدت هاست در فروشگاه بوده و خریداری نداشته اند،  اما چرا چنین اتفاقی افتاده است؟

در بهار امسال بود که با حذف ارز ترجیحی و تبدیل آن به یارانه نقدی اعلام شد با این کار قرار است از سوءاستفاده‌هایی که از ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی شده جلوگیری شود. ضمن اینکه با پرداخت یارانه در نظر گرفته شده به صورت نقدی از کاهش قدرت خانواده‌ها جلوگیری شود. هر چند آن زمان اعلام شد که سعی بر این است تا از تسری تورم حذف ارز ترجیحی به سایر حوزه‌ها جلوگیری شود و مشکلی برای سبد مصرف خانواده‌ها به وجود نیاید،  اما در عمل هنوز اندکی از اصلاح قیمتی می‌گذشت که قیمت بسیاری از کالا‌ها گران شد و این مسئله سبب شد تا تقاضای مصرفی برای بسیاری از کالا‌ها کم شود.

به عنوان نمونه به گفته بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع لبنی، حذف ارز ترجیحی در دو ماه اول فقط ۲۰ درصد از سرانه مصرف لبنیات را کاهش داد. البته این روند درهمین حد نماند و در تابستان و پاییز امسال نیز با توجه به روند افزایشی تورم بازهم از میزان مصرف لبنیات کاسته شد. چندی پیش اسماعیل زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفته بود که کاهش مصرف لبنیات موجب کمبود کلسیم، کمبود پروتئین و مواد مغذی در کودکان دارای سوء تغذیه به ویژه در استان‌های کم برخوردار می‌شود.

درکنار این مسئله کاهش تقاضا سبب شده است تا بسیاری از کارخانه‌های محصولات لبنی نیز در فروش محصولات خود دچار مشکل و با ضرر و زیان زیادی روبه رو شوند. هر چند برخی برای حل مشکل کاهش مصرف لبنیات در کشور راه حل‌هایی مانند تبدیل یارانه نقدی به کالایی یا توزیع شیر در مدارس را ارائه داده اند،  اما آگاهان می‌دانند در شرایط تورمی آن کس که دخلش به خرجش نرسد، راه حل تبدیل یارانه کالایی به نقدی را می‌یابد.

درخصوص شیر مدارس نیز اجرای آن مصداق کف دست مو ندارد می‌شود. در زمانی که کشور با کسری شدید بودجه روبه رو ست، این گونه پیشنهاد‌ها فقط زینت تیتر رسانه‌ها خواهند بود. اما راه حل چیست؟  درمان طولانی بهتر از مُسکن‌های موقتی است. واقعیت این است تا زمانی که غول تورم مهار نشود و همچنان به روند رو به رشد خود ادامه دهد، مدام شاهد کاهش میزان مصرف لبنیات در سبد مصرف خانواده‌ها خواهیم بود. از این رو بهترین راهکار برای تأمین امنیت غذایی شهروندان مهار تورم است. در غیر این صورت هر راه حلی که پیشنهاد شود، جنبه زینت المجالس را خواهد داشت.