بخل آسمان بر زمین

می‌ترسم برای فردای زمین، برای فردا‌هایی که در تقویم کشورمان در راه است. یک تهدید بالقوه دارد هر روز بزرگ‌تر می‌شود که اگر نتوانیم آن را مدیریت کنیم، بی شک ما را زمین خواهد زد. هیچ اغماضی هم در کار نیست. حرف از مسائل سیاسی نیست. قصه این دولت و آن دولت هم نیست.

اگر پیش‌تر‌ها به مثل می‌گفتیم همه در یک کشتی نشسته ایم و سلامت همه ما به سلامت کشتی وابسته است، امروز باید بگوییم همه بر یک پهنه جغرافیایی زیست می‌کنیم که زندگی ما بسته به یک محیط زیست است.

من خیلی ترسیدم وقتی صحبت‌های علیرضا شهیدی، رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، را در خبرگزاری‌ها خواندم. به ویژه این قسمت که «ایران وارد یک دوره خشک سالی سی ساله شده که می‌شود گفت از حدود ۲۰سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشک سالی را مشاهده می‌کنیم.» با یک حساب سرانگشتی باید ۱۰ سال دیگر، بدتر از این روز‌ها را تجربه کنیم.

تازه اگر بعد ۱۰ سال، بخل آسمان بر زمین به پایان برسد. برخلاف ادعای برخی‌ها که دوسه سال پیش، خشک سالی را تمام شده می‌پنداشتند و دیگران را -که مثل آن‌ها فکر نمی‌کردند- به اتهام‌های عجیب وغریب می‌نواختند، امروز یک مقام رسمی و کارشناسی تاکید می‌کند که «ما همچنان در چرخه خشک سالی قرار داریم و سال به سال هم اثر‌های این خشک سالی بیشتر نمایان می‌شود.» او در صحبت‌های خود از واقعیتی تلخ سخن می‌گوید که گریبان کشور ما را گرفته است.

کلیدواژه هایی، چون تنش آبی، ورشکستگی آبی، تغییرات اقلیمی و... که در لابه لای سخنان او بر زبان می‌آید، این ترس را مضاعف می‌کند. او بر این نکته هم تاکید و تصریح می‌کند که «پیش بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال۲۰۳۰ ایران جزو یکی از کشور‌های پرتنش آبی خواهد بود.»؛ یعنی باید خود را برای یک سختی طولانی مدت آماده کنیم. صبر تنها کافی نیست.

حتما باید تدبیر شود و منابع موجود با خست تمام، مدیریت شود تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم. سهل انگاری در مدیریت آب، بی توجهی به آبخیزداری و آبخوان داری، اصلاح نشدن الگوی کشت و الگوی مصرف، هرکدام می‌تواند چالشی باشد درازدامن که علاوه بر مصائب اقتصادی اجتماعی، ممکن است فساد‌های امنیتی کلان هم درپی داشته باشد.

برای گذر از چالش‌هایی از این دست امروز -اگر چه خیلی زمان از دست داده ایم- باید قدم‌های عملی برداریم، والا روز‌های سخت، ما را خواهد شکست. با هرچه بتوانیم به زبان شوخی سخن کنیم و به آسان گیری برگزار کنیم، با عطش نمی‌شود. آب هم مثل هواست. نباشد، نیستیم. جدی بگیریم لطفا!