«منوچهر مهران»؛ مردی برای همه فصول در ورزش خراسان

به گزارش شهرآرانیوز؛ قدمت ورزش نوین در خراسان به اواخر قرن ۱۳ خورشیدی برمی گردد. در حدود ۱۲۰ سالی که از اولین نشانه‌های بروز ورزش‌های نوین در مشهد می‌گذرد، صد‌ها ورزشکار در رشته‌های مختلف افتخارآفرینی کرده اند. نام‌هایی که برخی از آن‌ها نه تنها در تاریخ ورزش خراسان، بلکه در پهنه ورزش ایران ماندگار شده اند. آنچه در ادامه می‌خوانید، معرفی یکی از این صد‌ها بزرگ ورزش خراسان است که به همت و تلاش ستودنی ابوالقاسم باغبان در سه جلد کتاب ارزشمند دایرةالمعارف نامداران ورزش خراسان گردآوری و تدوین شده است.

منوچهر مهران | زاده سال ۱۲۹۱، آرمیده در سال ۱۳۲۶

بی شک زمانی که سخن از ورزش خراسان حتی کشور به میان می‌آید، نمی‌توان از نام برخی تلاشگران عرصه ورزش به آسانی گذر کرد. خراسان در این عرصه سهم بسزایی دارد و یکی از آن نام‌ها منوچهر مهران است. وی از علاقه‌مندان حقیقی و بنام ورزش خراسان بود و در رشته‌هایی مانند اسکی، کوهنوردی، شکار، دوومیدانی، آکروبات، زیبایی اندام، فوتبال، تنیس، دوچرخه سواری، بوکس، وزنه برداری، بسکتبال، بیس بال، کشتی، ژیمناستیک و... تبحر داشت. در آن دوران، دبیرستان فردوسی کانون ورزشی داشت با ۱۰ شعبه و هر شعبه مخصوص گروهی از ورزش‌ها بود. مسئولیت کانون با دبیر ورزش «مهران» و مسئولیت شعبه‌ها با دانش آموزان بود. شعبه دهم کانون ورزش دبیرستان شامل موادی مثل گرناد، مارتو (چکش)، ژاولو (نیزه)، دیسک و گلوله پرانی می‌شد.

مهران سال ۱۲۹۱ در مشهد متولد شد و در دبیرستان دانش نیز تحصیل کرد. از سال ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۲ دبیر ورزش دبیرستان شاهرضا و از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۶ دبیر ورزش دبیرستان فردوسی بود. او سال ۱۳۱۴ موفق شد میدان معروف به دوچرخه (مجموعه ورزشی مهران فعلی) را که در محدوده مسجد فضل ا... خان بود، برای ایجاد تأسیسات ورزشی به رایگان از آستان قدس رضوی بگیرد. وی اواخر همان سال همراه با تیم فوتبال دبیرستان فردوسی مشهد به مسابقات فوتبال آموزشگاه‌های کشور که در تهران برگزار می‌شد، عزیمت کرد. اعضای تیم عبارت بودند از: کیقباد شهپور، احمد میلانی، محمد بشردوست، مهدی و علی زرگرنژاد، جلیل رسولی زاده و....

سال ۱۳۱۵ به دلیل تلاش در راه ترقی دانش آموزان، زمان افتتاح ساختمان جدید دبیرستان فردوسی مدال درجه یک را از حکمت، وزیر فرهنگ، دریافت کرد. همان سال با حسین بنایی و امیر بیرجندی اولین خراسانی‌هایی بودند که به قله دماوند صعود کردند. بعد‌ها اولین بار کلاس‌های آموزشی کوهنوردی برای ارتقای سطح دانش فنی کوهنوردان تشکیل داد و بازهم او و گروه کوهنوردی نیرو و راستی بودند که نخستین بار در ایران در کوهنوردی از طناب و میخ استفاده کردند. پس از تصویب آغاز مسابقات قهرمانی کشور، مهران به عضویت هیئت مدیره اولین دوره مسابقات قهرمانی کشور منصوب شد.

منوچهر را می‌توان از ارکان اصلی مؤسسان ورزش نوین در کشور دانست. وی پس از عزیمت به تهران در سال ۱۳۱۸، ابتدا باشگاه ورزشی پیکار، وابسته به حزب پیکار، را راه اندازی کرد که از سال ۱۳۲۲ به نیرو و راستی تغییر نام داد. او همان سال با انتشار نشریه نیرو و راستی فصلی جدید در فرهنگ و ورزش کشور رقم زد. قبلا حرکت‌های کوتاهی درباره انتشار نشریات ورزشی انجام شده بود، اما این بار او با انتشار مقالات و ارائه دیدگاه هایش توانست جوانان پایتخت ‎نشین را به باشگاه بکشاند و به عنوان اولین قطب ورزش کشور عمل کند.

او با برنامه ریزی دقیق، مسابقات مختلف ورزشی را در داخل و خارج از کشور تدارک دید. از مسئولیت‌های او می‌توان به مدیریت مسابقات آموزشگاه‌های تربیت بدنی وزارت فرهنگ، سرپرستی تیم ایران در مسابقه چندجانبه بین ارتش آمریکا و شش کشور خاورمیانه در خرمشهر با میزبانی ارتش آمریکا و عضویت در هیئت ۱۰ نفره کمیته ملی المپیک ایران از ۱۱ اردیبهشت ۱۳۲۶ اشاره کرد.
مهران بر اثر بیماری قلبی ۱۹ آذر ۱۳۲۶ دار فانی را وداع گفت و جسد وی در آرامگاه ظهیرالدوله شمیران به خاک سپرده شد.